O Centru
O INFORMATIVNOM CENTRU O MEĐUNARODNOM KRIVIČNOM SUDU ZA BIVŠU JUGOSLAVIJU (MKSJ) SARAJEVO
Pravni osnov za uspostavu Centra, njegov mandat i otvaranje Centra
- Rezolucija Vijeća sigurnosti UN, broj 1966/2010 kojom se osniva Međunarodni rezidualni mehanizam za krivične sudove UN-a (MRMKS/Mehanizam) koji je pravni nasljednik MKSJ-a (MKSJ je nakon 24. godine prestao sa radom 31.12.2017. godine) i koja sadrži odredbu prema kojoj su „MKSJ i MRMKS dužni da sarađuju sa zemljama bivše Jugoslavije, i to putem uspostave informativnih i dokumentacionih centara, tako što će im omogućiti pristup javnim spisima MKSJ i Mehanizma, uključujući i pristup preko njihovih web stranica“.
- Najznačajniji korak ka uspostavi prvog Informativnog centra MKSJ u zemljama bivše Jugoslavije je potpisivanje Memoranduma o razumijevanju između krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju i Grada Sarajeva za razvoj informativnog centra u Sarajevu od 29.11.2016. godine.
- Informativni centar o MKSJ Sarajevo zvanično je počeo sa radom 23. maja 2018. godine. Informativni centar MKSJ zvanično su otvorili gradonačelnik Sarajeva Abdulah Skaka, sudija i bivši predsjednik MKSJ Fausto Pocar i šefica kabineta predsjednika Mehanizma, gđa Gabrielle McIntyre.
Organizacija/ustrojstvo i mandat Centra
- Centar je trenutno ustrojen kao unutrašnja organizaciona jedinica Grada Sarajeva i operativne poslove Centra obavljaju državni službenici-uposlenici Grada Sarajeva. Centrom upravlja gradonačelnik. U kreiranju politika razvoja Centra pomaže mu Savjet gradonačelnika za Informativni centar koji je predviđen potpisanim Memorandumom. Savjet trenutno broji 10 članova iz reda istaknutih pojedinaca-univerzitetski profesori i javni radnici koji se bave pitanjima tranzicione pravde, ratnim zločinima i radom Tribunala.
- Prema potpisanom Memorandumu sa MKSJ, mandat Centra se sastoji od pružanja javnosti ažurnog, direktnog i bezbjednog elektronskog pristupa svim javno dostupnim spisima Tribunala i arhivskom materijalu sadržanom u online bazama podataka MKSJ, kao i obavljanje poslova informisanja i edukacije javnosti o pitanjima ratnih zločina, doprinoseći time procesu tranzicione pravde i jačanju vladavine prava u BiH i regionu, uz jačanje komponenti: suočavanja sa prošlošću, podrške pravnim profesionalcima i civilnom društvu koji se bave ratnim zločinima pred domaćim sudovima u Bosni i Hercegovini i izložbene komponente-prikaza rada i djelovanja Tribunala na donošenju presuda.
Sjedište Centra i korištenje prostora Centra
Sjedište Centra je u najreprezentativnijem objektu u Gradu – sarajevskoj Vijećnici, suteren i trenutno Centar raspolaže sa cca 1000 m2 prostora kojeg čini:
- Multifunkcionalna sala: konferencijska sala sa računarima – u kojoj se vrši pretraživanje baza i u kojoj se organizuju predavanja za studente i različite radionice.
- Biblioteke sa čitaonicom: bibliotekarski fond čine sve kopije dvojezičnih presuda koje je Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) izrekao za 24 godine svog rada, kao i značajan dio bibliotekarskog fonda Tribunala koji se, između ostalog, sastoji od vrijednih naslova: knjiga, stručnih publikacija, zbornika radova, anala, kao i kompletne outreach kolekcije pisanih i video materijala koje je stvarao Tribunal, a koje su u septembru 2019. godine dopremljene u Centar. Opremanje biblioteke se vršilo uz finansijsku podršku Fondacije Konrad Adenauer za jugoistočnu Evropu – Program za vladavinu prava.
- Muzejski prostor (izložena autentična sudnica broj 2. Tribunala dopremljena iz Haga u maju 2018. godine), kao i stalna izložbena postavka „Prikaz rada i doprinosa Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ)“, a čijom realizacijom će Centar razviti muzejsku komponentu u cijelosti, te će ova izložba, zajedno sa originalnom sudnicom, činiti jedinstvenu izložbenu postavku. Izložba se realizuje uz podršku Fondacije Konrad Adenauer – Predstavništvou BiH. Sarajevo je ujedno i prvi grad poslije Nürnberga koji ima izloženu autentičnu sudnicu u kojoj se sudilo za počinjene ratne zločine.
- Službene prostorije: kancelarijski prostor za osoblje Centra
Najznačajnije aktivnosti Centra
- Informativne i edukativne aktivnosti: Centar je uspostavio saradnju sa određenim brojem akademskih ustanova- Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo School of Science and Technology-SSST (od strane uposlenika Centra organizuju se predavanja za studente 3 i 4 godine studija o međunarodnom humanitarnom pravu, osnivanju, mandatu, nasljeđu i značaju MKSJ-a), saradnju sa Sudom BiH (predavanja i obuke za korištenje baza MKSJ za potrebe rada), organizuje predavanja, međunarodne konferencije i javne događaje za širu javnost kao npr: predavanje predsjednika Mehanizma sudija Theodora Merona, glavnog tužioca Mehanizma Sergea Brammertza, međunarodna konferencija sa tužiocima Tribunala: Kenneth Scott, Mark Harmon, sudijama i predsjednicima MKSJ Fausto Pocar, Robinson Patrick, projekti obilježavanja Dana ljudskih prava sa UN-om i Ambasadom Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije, međunarodne ljetne škole, javno praćenje izricanja presuda, iniciranje uspostave međunarodnog doktorskog studija koji će koristeći bazu MKSJ vršiti naučnoistraživački rad i sl.
- Saradnja sa relevantnim NVO: Centar institucionalizira saradnju sa udruženjima koja se bave tranzicijskom pravdom, postkonfliktnim društvima, udruženjima žrtava i sl.
- Saradnja sa sličnim centrima i memorijalima koji njeguju memoriju: Uspostavljena je saradnja sa Memorijalnim centarom Potočari- Srebrenica, a u toku su aktivnosti na uspostavljanu saradnja sa Memorijalom u Nürnbergu, Auschwitzu i Informativnim centrom o Međunarodnom krivičnom sudu za Ruandu u Aruši (Ruanda).
- Javni događaji: Uspostava i obilježavanje značajnih datuma utvrđenih međunarodnim dokumentima (Dan ljudskih prava, Dan sjećanja na žrtve holokausta. 11 jul – Dan sjećanja na genocid počinjen u Srebrenici) ili presudama Tribunala (5. april – Dan početka opsade Sarajeva) i organiziranje posjeta domaćih i inostranih zvaničnika.
- Centar je postao i turistički hot spot.